Król Henryk Szósty. Cz. 3

Przekład
Pliki
Metadane

William Shakespeare, Akt I. Scena I, [w:] tenże, Król Henryk Szósty. Cz. 3, przeł. Maciej Słomczyński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1988, s. 10–25.

<title type="main">Król Henryk Szósty. Cz. 3 Henryk VI, część 3 William Shakespeare Autor przekładu Słomczyński, Maciej (1920-1998) Wydawnictwo Literackie Kraków

AKT 1

Scena I Londyn. Siedziba Parlamentu. Wrzawa bitewna. Wchodzą KSIĄŻE YORKU, EDWARD, RYSZARD, NORFOLK, FALCONBRIDGE, WARWICK i Żołnierze z białymi różami u czapek. WARWICK To cud, że Henryk uszedł naszych dłoni! YORK Gdy ruszył pościg za jazdą z północy, Uciekł podstępnie i porzucił swoich. Na to potężny lord Northumberlandu, Którego ucho waleczne nie zniosło Trąby głoszącej odwrót, znów poderwał Upadające wojska i uderzył. Z lordem Cliffordem i lordem Staffordem Razem runęli w środek naszych szyków I tam zginęli z rąk prostych żołnierzy. EDWARD A książę Buckingham, ojciec Stafforda, Padł albo odniósł niebezpieczną ranę. Przyłbicę jego przeciąłem, tnąc z góry; Spójrz, ojcze, prawdzie słów mych ta krew świadczy. FALCONBRIDGE A oto, bracie, krew hrabiego Wiltshire, Który wpadł na mnie, gdy się armie zwarły. RYSZARD Mów za mnie; powiedz im, co uczyniłem. Rzuca pod nogi głowi Księcia Somerset. YORK Z synów mych Ryszard najwięcej dokonał. Czyżbyś zmarł, lordzie Somerset czcigodny? NORFOLK Jana z Gandawy krwi niech tak się darzy! RYSZARD Wierzę, że cisnę tak głową Henryka. WARWICK I ja. Zwycięski książę Yorku, póki Nie ujrzę ciebie ponownie na tronie, Przez dom Lancastrów dzisiaj przywłaszczonym, Przysięgam Niebu, że nie zamknę oczu. Oto jest pałac trwożliwego króla, A oto tron królewski; weź go, Yorku; Twym jest, nie króla Henryka dziedziców. YORK Pomóż mi, słodki Warwicku, a wezmę, Gdyż wtargnąć siłą tu nam się udało. NORFOLK Każdy wspomoże cię. Kto umknie, umrze. YORK Dzięki ci, miły Norfolku. Zostańcie Przy mnie, lordowie; także wy, żołnierze, Zostańcie tutaj i noc spędźcie przy mnie. Wchodzą na podwyższenie. WARWICK Gdy król nadejdzie, nie uczyń mu gwałtu, Jeśli nie zechce siłą cię usunąć. YORK Królowa zbierze tu dziś swój parlament, Lecz nie przypuszcza, że w nas ma swą radę: Słowa lub ciosy przywrócą nam prawa. RYSZARD Zostańmy w domu tym z orężem w ręku. WARWICK Nazwą to Krwawym Parlamentem, jeśli Plantageneta, księcia Yorku, królem Obrać nie zechcą i nie będzie zdjęty Trwożliwy Henryk, który nas przemienił Tchórzostwem swoim w pośmiewisko wrogów. YORK Więc pozostańcie tu ze mną, lordowie. Bądźcie niezłomni; chcę odzyskać prawa. WARWICK Król ani żaden, który go miłuje, Stronnik Lancastrów najbutniejszy, nie śmie Wznieść skrzydła, słysząc głos dzwonków Warwicka. Plantageneta tego zaplantuję I niech odważy się go ktoś stąd wyrwać. Ryszardzie, żądaj korony angielskiej. Głos trąb. Wchodzą KRÓL HENRYK, MŁODY CLIFFORD, NORTHUMBERLAND, WESTMORELAND, EXETER i pozostali z czerwonymi różami zatkniętymi za kapelusze. KRÓL HENRYK Moi lordowie, spójrzcie, gdzie zasiada Ten zatwardziały buntownik — na tronie! Pewnie chce, wsparty potęgą Warwicka — Pełnego fałszu para — wziąć koronę I zostać królem. Hrabio Northumberland, Zabił ci ojca; i tobie, Cliffordzie; I obaj zemstę przysięgliście — na nim, Na jego synach, stronnikach i druhach. NORTHUMBERLAND Jeśli nie, Niebo niech się pomści na mnie! CLIFFORD Po to w stal zakuł się Clifford w żałobie. WESTMORELAND Czy mamy znieść to? Zepchnijmy go stamtąd. Gniew płonie w sercu mym. Nie ścierpię tego. KRÓL HENRYK Hrabio Westmoreland, zachowaj cierpliwość. CLIFFORD Cierpliwość jest dla tchórzy równych jemu. Nie śmiałby siąść tam, gdyby żył twój ojciec. Panie łaskawy, zetrzyjmy ród Yorków Tu w parlamencie. NORTHUMBERLAND Tak, słusznie, kuzynie; Niechaj się stanie tak. KRÓL HENRYK Ach, czy nie wiecie, Że miasto sprzyja im i mają wojsko Na swe skinienie? EXETER Zbiegną, gdy York padnie. KRÓL HENRYK Serce Henryka odrzuca myśl taką, By w jatki zmienić miejsce parlamentu! Mars, groźby, słowa, kuzynie Exeter, Będą orężem Henryka w tej wojnie. — Zstąp z mego tronu, zdradny książę Yorku, I proś na klęczkach o litość i łaskę. Jestem twym władcą. YORK To ja jestem twoim. EXETER Wstyd! Zstąp: uczynił cię on księciem Yorku. YORK To me dziedzictwo, tak jak hrabstwo moje. EXETER Twój ojciec zdrajcą był przeciw koronie. WARWICK Ty, Exeterze, zdradziłeś koronę, Gdyż chcesz, by władał Henryk przywłaszczyciel. CLIFFORD A któż ma władać, jeśli nie król prawy? WARWICK Słusznie, Cliffordzie — Ryszard, książę Yorku. KRÓL HENRYK Mam stać, a ty masz siedzieć na mym tronie? YORK Tak będzie, musi tak być; więc się zgódź z tym. WARWICK Księciem Lancaster bądź; on będzie królem. WESTMORELAND Jest razem królem i księciem Lancaster, A lord Westmoreland utrzyma to w mocy. WARWICK Warwick dowiedzie, że jest wręcz przeciwnie. Zapominacie, że to my was z pola Gnaliśmy; myśmy wam ojców zabili I rozwinąwszy chorągwie w pochodzie, Szliśmy przez miasto, aż do bram pałacu. NORTHUMBERLAND Pamiętam o tym z boleścią, Warwicku; Na duszę jego klnę się, że będziecie — Ty wraz z twym domem — żałowali tego. WESTMORELAND Plantagenecie — ty, synowie twoi, Krewni, stronnicy, oddacie mi więcej Istnień, niż kropel krwi miał ojciec w żyłach. CLIFFORD Nie upominaj się już więcej o to, Bowiem ci wyślę, zamiast słów, Warwicku, Takiego gońca, który nim się ruszę, Pomści śmierć jego. WARWICK Biedny Clifford, jakże Pogardzam jego próżnymi groźbami! YORK Chcesz, byśmy prawa do tronu dowiedli? Jeśli nie, miecz nasz dowiedzie ich w polu. KRÓL HENRYK Jakie masz prawo, ty zdrajco, do tronu ? Tak jak ty, ojciec twój był księciem Yorku. Hrabią March był twój dziad, Roger Mortimer. Ja jestem synem Henryka Piątego, Który Delfina i Francuzów ugiął, Kiedy ich miasta podbił i prowincje. WARWICK Nie mów o Francji, skoro ją straciłeś. KRÓL HENRYK Nie ja straciłem ją, lecz lord Opiekun. Miałem niecały rok w dniu koronacji. RYSZARD Teraz, jak sądzę, jesteś już dorosły, A tracisz nadal. Ojcze mój, koronę Z przywłaszczyciela głowy zerwij. EDWARD Słodki Ojcze mój, uczyń tak, opasz nią głowę. FALCONBRIDGE Bracie, jeżeli kochasz i czcisz oręż, Stoczmy bój o to i nie stójmy zrzędząc. RYSZARD Bębny i trąby niech zagrzmią — król pierzchnie. YORK Cisza, synowie! NORTHUMBERLAND Ucisz się, niechaj król Henryk przemówi. WARWICK Niech Plantagenet zacznie. Wy, lordowie, Chciejcie wysłuchać w ciszy i z uwagą, Bo kto mu przerwie, nie będzie żył dłużej. KRÓL HENRYK Plantagenecie, czemu chcesz mnie z tronu Strącić? Czyżbyśmy Plantagenetami Obaj nie byli? Potomkami braci? Przypuść, że prawnie i słusznie tyś królem; Sądzisz, że tron mój królewski opuszczę, Na którym dziad mój i ojciec zasiadał? Nie, wpierw wyludni wojna me królestwo; Tak, a chorągwie wznoszone we Francji, A dzisiaj w Anglii ku naszej boleści, Będą całunem mym. Cóż was tak trwoży? Tytuł mój dobry, lepszy niźli jego. WARWICK Dowiedź, a królem wciąż będziesz, Henryku. KRÓL HENRYK Król Henryk Czwarty zdobył swą koronę. YORK Dzięki buntowi przeciw swemu władcy. KRÓL HENRYK Na stronie. Nie wiem, co rzec im. Słabe są me prawa. Powiedz, czy może król przybrać dziedzica ? YORK Cóż z tego? KRÓL HENRYK Jeżeli może, jestem prawym królem, Gdyż Ryszard wobec zgromadzonych lordów Zrzekł się korony swej na rzecz Henryka; Po nim mój ojciec ją wziął, ja po ojcu. YORK Powstał przeciwko swojemu monarsze I do oddania korony go zmusił. WARWICK Przypuśćmy, że ją oddał z własnej woli; Czy mógł korony pozbawić dziedziców? EXETER Nie, gdyż tak tylko mógł zrzec się korony, By mógł ją przejąć jego prawy dziedzic. KRÓL HENRYK Przeciw nam stajesz, książę Exeteru? EXETER Prawo jest za nim, więc chciej mi wybaczyć. YORK Czemu szepczecie nie odpowiadając? EXETER Sumienie mówi, że jest prawym królem. KRÓL HENRYK Na stronie. Wszyscy mnie rzucą i przejdą do niego. NORTHUMBERLAND Plantagenecie, wszystkie twe roszczenia Nie sprawią, aby Henryk dał się strącić. WARWICK Pomimo wszystko zostanie strącony. NORTHUMBERLAND Mylisz się; twoja potęga z południa, Z Essex, Norfolku, Suffolku i Kentu, Która cię czyni butnym i zuchwałym, Nie wzniesie księcia na przekór mej woli. CLIFFORD Królu Henryku, czy jest zły, czy dobry Twój tytuł, Clifford przysięga, że będzie Walczył w obronie twej. Niech się rozewrze Ziemia i połknie mnie żywcem, gdy klęknę Przed tym, kto ojca mego zamordował! KRÓL HENRYK Serce odżywa słysząc cię, Cliffordzie! YORK Oddaj koronę, Henryku Lancaster. Cóż to za szepty i spiski, lordowie ? WARWICK Niech sprawiedliwość władczy York otrzyma, Inaczej dom ten wypełnię zbrojnymi I ponad tronem, gdzie teraz zasiada, Wypiszę tytuł krwią przywłaszczyciela. Uderza nogą w podłogę; pojawiają się Żołnierze. KRÓL HENRYK Chcę jeszcze słowo rzec, mój lordzie Warwick. Dajcie mi królem zostać, póki żyję. YORK Potwierdź koronę mnie i mym dziedzicom, A będziesz rządził spokojnie do śmierci. KRÓL HENRYK Usuń żołnierzy stąd, a tak uczynię. WARWICK Na pola Tuthill weź ich, kapitanie. Wychodzą Żołnierze. KRÓL HENRYK Zgadzam się. Niechaj Ryszard Plantagenet Po moim zgonie cieszy się królestwem. CLIFFORD Jakże tym krzywdzisz księcia, twego syna! WARWICK Jakże się Anglii i sobie przysłużył! WESTMORELAND Nędzny, trwożliwy, upadły Henryku! CLIFFORD Jakże zraniłeś siebie i nas wszystkich! WESTMORELAND Nie chcę warunków takich wysłuchiwać. NORTHUMBERLAND Ani ja. CLIFFORD Pójdź, mój kuzynie, rzec o tym królowej. WESTMORELAND Żegnaj, osłabły, zwyrodniały królu; W zimnej krwi twojej iskra czci nie mieszka. Wychodzi. NORTHUMBERLAND Bądź domu Yorków zdobyczą i skonaj Skuty w kajdany za ten czyn tchórzliwy! Wychodzi. CLIFFORD Zgiń w strasznym boju albo żyj spokojnie, Lecz opuszczony, otoczony wzgardą! Wychodzi WARWICK Nie patrz za nimi; zwróć się tu, Henryku. EXETER Pragną odwetu, a więc nie ustąpią. KRÓL HENRYK Ach, Exeterze! WARWICK Czemu wzdychasz, panie? KRÓL HENRYK Lordzie Warwicku, nie nad sobą wzdycham, Lecz nad mym synem, którego nieludzko Mam wydziedziczyć. Lecz niech, co chce, będzie. Do Yorka. Tobie i twoim potomkom na zawsze Oto koronę moją przekazuję, Pod tym warunkiem, że przysięgniesz tutaj Zakończyć wojnę domową i uznać Mnie, póki żyję, za swojego króla I władcę, nie chcąc zdradą lub przemocą Strącić mnie z tronu i przywłaszczyć władzy. YORK Przysięgę taką złożę i dotrzymam. Zstępuje z tronu. WARWICK Niechaj nam długo żyje król nasz Henryk! A ty uściskaj go, Plantagenecie. KRÓL HENRYK I ty żyj długo wraz z synami twymi! YORK York i Lancaster są dziś pojednani. EXETER Przeklęty będzie, kto chce ich poróżnić! Głos trąb. Schodzą niżej. YORK Bądź zdrów, mój panie łaskawy. Odchodzę. Ruszam do Wakefield, do mojego zamku. Wychodzi wraz z Synami. WARWICK A ja z mym wojskiem będę trzymał Londyn. Wychodzą. NORFOLK A ja do Norfolk z mymi stronnikami. Wychodzą. FALCONBRIDGE A ja ku morzu, z którego przybyłem. Wychodzi. KRÓL HENRYK A ja na dwór mój, z żalem i boleścią. Wchodzą KRÓLOWA MAŁGORZATA i KSIĄŻĘ WALII. EXETER Oto królowa; lico jej gniew zdradza. Zemknę ukradkiem. KRÓL HENRYK I ja, Exeterze. KRÓLOWA MAŁGORZATA Nie, nie unikaj mnie. Pójdę za tobą. KRÓL HENRYK Jeśli cierpliwość okażesz, zostanę. KRÓLOWA MAŁGORZATA Któż by cierpliwy był w takich opałach? Ach, ty nieszczęsny, obym zmarła panną, Nie znała ciebie, nie dała ci syna, Widząc, że jesteś tak nieprawym ojcem! Czyżby zasłużył na praw swych utratę? Gdybyś w połowie choć jak ja go kochał Lub ból dla niego odczuł, jak ja kiedyś, Lub, jak ja, karmił go krwią swoją własną, Prędzej byś oddał krew najdroższą z serca, Niż oddał księciu dzikiemu dziedzictwo, Wydziedziczając jedynego syna. KSIĄŻĘ WALII Jakże mnie możesz wydziedziczyć, ojcze? Jeśli królujesz, ja jestem następcą. KRÓL HENRYK Wybacz mi, synu; wybacz, Małgorzato. Książę i hrabia Warwick mnie zmusili. KRÓLOWA MAŁGORZATA Zmusili! Królem będąc znosisz przymus? Wstydzę się słuchać, trwożny nieszczęśniku; Zgubiłeś siebie, mnie i swego syna, Domowi Yorków popuściłeś wodzy I będziesz rządził tak, jak oni zechcą. Oddać koronę jemu i następcom, Cóż to innego, jak wznieść swój grobowiec I wśliznąć się tam, nim twój czas nadejdzie? Warwick kanclerzem, Salisbury panem Calais, Groźny Falconbridge włada nad przesmykiem; A książę został Opiekunem państwa; A jednak sądzisz, że będziesz bezpieczny? Podobnie drżące jagnię jest bezpieczne, Kiedy otoczą je naokół wilki. Gdybym tam była, ja, głupia niewiasta, Żołnierze wznieśliby mnie na swych włóczniach, Zanimbym na to wyraziła zgodę. Lecz ty nad honor wyżej stawiasz życie. Widząc to, biorę rozwód od tej chwili, Tak z twoim stołem, Henryku, jak z łożem, Póki nie zniosą aktu parlamentu, Który mojego syna wydziedziczył. Barw twych się wyprą lordowie z Północy, Pójdą za mymi, kiedy je rozwinę, A rozwinięte będą ku twej hańbie I ku ruinie pełnej domu Yorków. Z tym pozostawiam cię. Odejdźmy, synu. Armia pod bronią. Pójdź, ruszymy za nią. KRÓL HENRYK Zostań, chcę rzec coś, miła Małgorzato. KRÓLOWA MAŁGORZATA Już nazbyt wiele powiedziałeś. Odejdź. KRÓL HENRYK Synu, Edwardzie miły, zostań ze mną. KRÓLOWA MAŁGORZATA Tak? By padł tutaj z ręki twoich wrogów? KSIĄŻĘ WALII Waszą łaskawość spotkam, gdy powrócę Zwycięsko z pola. Teraz pójdę za nią. KRÓLOWA MAŁGORZATA Pójdź, synu; w drogę. Nie wolno nam zwlekać. Wychodzą Królowa Małgorzata i Książę Walii. KRÓL HENRYK Biedna! Jak miłość do mnie i do syna Każe wybuchnąć jej z taką wściekłością. Niechaj się pomści na złowrogim księciu, Którego butny duch na skrzydłach żądzy Porwie koronę i jak głodny orzeł Pożre me ciało i mojego syna! Dręczy me serce strata tych trzech lordów; Napiszę do nich z wielką uprzejmością. Pójdźmy, kuzynie; ty będziesz Wysłańcem. EXETER I mam nadzieję wszystkich udobruchać. Głos trąb. Wychodzą.

William Shakespeare, Król Henryk Szósty. Cz. 3, przeł. Maciej Słomczyński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1988.

Plik zabezpieczony

Typ: application/pdf

Rozmiar: 64.94 MB

William Shakespeare, Akt I. Scena I, [w:] tenże, Król Henryk Szósty. Cz. 3, przeł. Maciej Słomczyński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1988, s. 10–25.

TEI XML

Typ: text/html

Rozmiar: 0.03 MB

Autor

Shakespeare, William (1564-1616)

Tytuł ujednolicony pol.

Henryk VI, część 3

Tytuł ujednolicony oryg.

Henry VI, Part III

Tytuł kolekcji

Henryk VI, część 3

Tytuł przekładu