Włodzimierz Lewik

fot. archiwum prywatne
Sylwetka Tłumacza

Włodzimierz Lewik (1905–1962) ogłosił tylko jeden przekład Shakespeare’a – Opowieść zimową (1961). Jako redaktor Państwowego Instytutu Wydawniczego pracował jednak nad wieloma innymi tłumaczeniami Shakespeare’a, zarówno kanonicznymi, jak i debiutującymi po wojnie. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie we Lwowie, w 1932 r. uzyskał stopień doktora na postawie rozprawy o prozodii.

Przekładał poezję, a także dramaty, m.in. z angielskiego, francuskiego, niemieckiego, norweskiego, rumuńskiego, włoskiego i węgierskiego. Był wpływową postacią w środowisku literatów, członkiem Sekcji Przekładu Związku Literatów Polskich.

Strategia przekładu

Zimowa opowieść w przekładzie Lewika zamykała pierwszą powojenną falę nowych tłumaczeń Shakespeare’a. Co do zasady była to retranslacja, przekład proponowany w opozycji do kanonu, z odnowionym rejestrem i stylistyką. Wyczucie konwencji szekspirowskiej Lewika kształtowało się jednak poprzez wieloletnie obcowanie z kanonem dziewiętnastowiecznym, nad którym pracował, modernizując ortografię i gramatykę, poprawiając błędy i niejasności. Jego styl tłumaczeniowy cechowała zatem, z jednej strony, precyzja i poprawność językowa, z drugiej zaś – przywiązanie do stylistyki historycznej. Lewik nie ogłosił żadnego tekstu o sztuce przekładu, lecz wskazywał potrzebę przygotowania podręcznika przekładu literackiego.

Recepcja przekładu

Przekład Lewika entuzjastycznie przyjął Stanisław Helsztyński, uznając go za wierny i swobodny, tłumacza natomiast – za uosobienie wszelkich niezbędnych zalet, zarazem erudytę i poetę. Mimo tak wysokiej oceny, tekst nie doczekał się żadnej inscenizacji. W kolejnych dekadach wspominano o nim sporadycznie, zwykle w kontekście polskiej recepcji Opowieści zimowej lub analiz porównawczych z innymi tłumaczeniami. Przekład nie był wznawiany.

fot. archiwum prywatne

bibliografia przekładów

William Shakespeare, Zimowa opowieść, tłum. Włodzimierz Lewik, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1961.

Cytowanie

Anna Cetera-Włodarczyk, Włodzimierz Lewik [w:] Polski Szekspir. Repozytorium polskich przekładów Szekspira w XX i XXI wieku: zasoby, strategie, recepcja [online], Uniwersytet Warszawski, https://xx.polskiszekspir.uw.edu.pl/lewik-wlodzimierz-tlumacz, 2024-10-16.