Jan Kasprowicz
Jan Kasprowicz (1860–1926) was a leading Young Poland poet, a student of comparative literature, a translator and a professor at Lviv University. He translated more than a dozen Shakespeare plays, twelve of which appeared in print: Hamlet, Henryk V, Henryk VI, Części 1-3, Komedia omyłek (The Comedy of Errors), Miarka za miarkę (Measure for Measure), Wiele hałasu o nic (Much Ado About Nothing), Juliusz Cezar, Romeo i Julia and Król Lir (King Lear). The manuscripts of three other plays have been lost.
Kasprowicz’s translations belong to the retranslation movement. Although they are inconsistent in their approach and quality, they constitute an expressive attempt to break with the aesthetics of canonical translations in a manner that reflects the spirit of the age and the translator’s own poetic sensibility.
Kasprowicz worked on his Shakespeare translations during three different periods of his life. His first translation – Hamlet – appeared in 1890. Kasprowicz declared his intention to reveal the true language of the plays, with all its bawdiness and zest. His subsequent translations were published in the Lviv edition of Shakespeare edited by Henryk Biegeleisen. The most significant period of Kasprowicz’s work was between 1918 and 1924 when, having withdrawn from academic life, he dedicated himself to the translation of Shakespeare’s drama.
Kasprowicz’s work is characterised by the variety of approaches he takes, which makes it difficult to form an overall judgement. He worked for many years on his Hamlet and he intended to revise several of the plays that appeared in the Lviv edition. His later work was affected by difficulties with his health.
The translations from the Lviv edition were reissued in 1912. Two of the later ones (Makbet and Juliusz Cezar) were published in critical editions overseen by Stanisław Helsztyński; two others appeared individually. Kasprowicz’s translations were never, however, collected in a single volume. His translations have been the subject of many critical analyses, usually bent on finding traces of the translator’s own approach to poetry in the work. They have occasionally been used in the theatre.
Bibliography of translations
William Shakespeare, Hamlet, tłum. Jan Kasprowicz, Gubrynowicz, Lwów 1890 [Biblioteka Mrówki, t. 262–263]
William Shakespeare, Henryk V, tłum. Jan Kasprowicz, w: Dzieła Williama Szekspira, t. 3: Dramaty królewskie, red. Henryk Biegeleisen, wyd. 2, Księgarnia Polska, Lwów 1895, s. 371–473; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, t. 6, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki, wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 201–303
William Shakespeare, Henryk VI (części 1–3), tłum. Jan Kasprowicz, w: Dzieła Williama Szekspira, t. 4: Dramaty królewskie, red. Henryk Biegeleisen, wyd. 2, Księgarnia Polska, Lwów 1895, s. 1–279; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, t. 7, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki, wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 1–285
William Shakespeare, Komedia omyłek, tłum. Jan Kasprowicz, w: Dzieła Williama Szekspira, t. 6: Komedie, red. Henryk Biegeleisen, wyd. 2, Księgarnia Polska, Lwów 1895, s. 157–215; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, t. 2, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki, wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 95–155
William Shakespeare, Wiele hałasu o nic, tłum. Jan Kasprowicz, w: Dzieła Williama Szekspira, t. 7: Komedie, red. Henryk Biegeleisen, wyd. 2, Księgarnia Polska, Lwów 1895, s. 183–268; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, t. 2, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki, wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 1–94
William Shakespeare, Miarka za miarkę, tłum. Jan Kasprowicz, w: Dzieła Williama Szekspira, t. 9: Komedie, red. Henryk Biegeleisen, wyd. 2, Księgarnia Polska, Lwów 1897, s. 3–95; kolejne wydanie: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, t. 2, życiorys Shakespeare’a i przedm. do poszczególnych utworów oprac. Roman Dyboski, studyum Shakespeare w Polsce napisał Ludwik Biernacki, wyboru przekładów dokonał Stanisław Krzemiński, Gebethner i Wolff, Warszawa 1912, s. 1–94
William Szekspir, Hamlet, tłum. Jan Kasprowicz, „Skarbnica Polska. Ilustrowany Tygodnik Arcydzieł Literackich” 1914, nr 49
William Shakespeare, Makbet, tłum. Jan Kasprowicz, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1924; kolejne wydania: idem, Makbet, cz. 1: Tekst, tłum. Jan Kasprowicz, oprac. Stanisław Helsztyński, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1929; cz. 2: Objaśnienia i przypisy, tłum. Jan Kasprowicz, oprac. Stanisław Helsztyński, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1929; idem, Makbet, tłum. Jan Kasprowicz, nakł. Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1950
William Shakespeare, Juliusz Cezar, tłum. Jan Kasprowicz, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1924; kolejne wydania: idem, Juliusz Cezar, cz. 1: Tekst, tłum. Jan Kasprowicz, oprac. Stanisław Helsztyński, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1929; cz. 2: Objaśnienia i przypisy, tłum. Jan Kasprowicz, oprac. Stanisław Helsztyński, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1929
William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. Jan Kasprowicz, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1924.
William Shakespeare, Król Lir, tłum. Jan Kasprowicz, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1922.
Citing
Anna Cetera-Włodarczyk, Jan Kasprowicz EN [w:] Polski Szekspir. Repozytorium polskich przekładów Szekspira w XX i XXI wieku: zasoby, strategie, recepcja [online], Uniwersytet Warszawski, https://xx.polskiszekspir.uw.edu.pl/kasprowicz-jan-translator, 2024-10-16.