Bohdan Drozdowski

fot. archiwum prywatne
Sylwetka Tłumacza

Bohdan Drozdowski (1931–2013) był poetą, tłumaczem, dramatopisarzem i prozaikiem, autorem reportaży i słuchowisk. Przetłumaczył osiem dramatów Shakespeare’a, w tym pięć kronik historycznych: Życie i śmierć Króla Jana (1975), Balladę zimową (1978), Antoniusza i Kleopatrę (1983), Henryka VI. Kroniki Królewskie. Trylogię (1983), Króla Henryka IV. Część 1 i 2 (2004). Był też aktywnym uczestnikiem życia literackiego – recenzentem i polemistą.

Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako dramaturg debiutował sztuką Kondukt (1960). Pisał również własne utwory sceniczne na kanwie Shakespeare’a (Hamlet II, Hermiona, Hamlet 70) i dokonywał adaptacji Shakespeare’a (Otello). W latach 1972–1986 był redaktorem naczelnym miesięcznika „Poezja”. W 1974 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Strategia przekładu

Drozdowski należał do drugiej fali tłumaczy powojennych, debiutujących po 1960 r. Jego strategia przekładu pozostawała niejednorodna: łączył tłumaczenie z parafrazą i adaptacją sztuk Shakespeare’a, publikował też przekłady we własnym opracowaniu. Był ponadto autorem tekstów publicystycznych, recenzji i polemik, w których przypuszczał ostre ataki na konkurentów i objaśniał swe priorytety tłumaczeniowe. Polemiczne zacięcie Drozdowskiego przyczyniło się do wyeksponowania sporów o przekład Shakespeare’a w dyskursie publicystycznym, przydając jego przedsięwzięciu rozpoznawalności, a także ogólnie nagłaśniając problematykę przekładu klasyki.

Recepcja przekładu

Większość sądów na temat przekładów Drozdowskiego została sformułowana w recenzjach teatralnych. W latach 1972–1980 teatr sięgał po te tłumaczenia siedmiokrotnie, wliczając w to inscenizacje adaptacji Otella. Spośród przekładów Król Jan trafił na scenę w 1975 r., dwukrotnie inscenizowano też Balladę zimową. Sądy krytyków były zwykle przeciwstawne: teksty chwalono za uwspółcześnienia, dosadne i potoczne brzmienia, a zarazem z tych samych względów odrzucano je jako brutalizację Shakespeare’a. Pomijając polemiki tłumaczy, przekłady Drozdowskiego nie były przedmiotem głębszych analiz krytycznoliterackich, nie były także wznawiane. 

fot. archiwum prywatne

bibliografia przekładów

William Shakespeare, Życie i śmierć króla Jana, tłum. Bohdan Drozdowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.

William Shakespeare, Ballada zimowa, naśladował Bohdan Drozdowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978.

William Shakespeare, Antoniusz i Kleopatra, tłum., wstęp i objaśnienia Bohdan Drozdowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.

William Shakespeare, Henryk VI. Kroniki Królewskie. Trylogia, tłum., wstęp i przyp. Bohdan Drozdowski. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.

William Shakespeare, Król Henryk IV, tłum. Bohdan Drozdowski, doM wYdawniczy tCHu, Warszawa 2004.

Cytowanie

Anna Cetera-Włodarczyk, Bohdan Drozdowski [w:] Polski Szekspir. Repozytorium polskich przekładów Szekspira w XX i XXI wieku: zasoby, strategie, recepcja [online], Uniwersytet Warszawski, https://xx.polskiszekspir.uw.edu.pl/drozdowski-bohdan-tlumacz, 2024-10-16.